දහම් ලිපි සරණිය

මහින්දාගමනයෙන් පසු ලක්දිව උපාසක උපාසිකවෝ පෝය දිනයන්හි මෙලොව පරලොව සැප පිණිස විවිධ ආමිෂ හා ප‍්‍රතිපත්ති පූජාවන්හි යෙදුනාහ. කාය වාග් සංයමය හා චිත්ත පාරිශුද්ධිය උදෙසා අටසිල්, දසසිල් සමාදන් වූහ. සෑගිරියේ ලෙනක පෝය දින අටසිල් සමාදන් වූ සද්ධාතිස්ස රජතුමා එක් දිනෙක මුළු රැුයක්ම බණ අසන පිරිස් අතර සිටගෙනම බණ ඇසූ බවත්, වසභ, උපතිස්ස, දාඨෝපතිස්ස, ධාතුසේන වැනි අපේ රජ දරුවෝ ද පෝය දිනයන්හි අටසිල් සමාදන් වී මහත් ශ‍්‍රද්ධාවෙන් ආගමික කටයුතු වල යෙදුනු බවත්, වංශ කථාවන්ගෙන් හෙළිවේ.

බිනර මාසය වස්සාන සෘතුවට අයත් නිසිලෙස වැසි ලැබී ගහ කොළ දළුලා වැඩෙන මාසයකි. ගොඩ මඩ දෙකම සරුසාරව නව බීජ වගාවට සැකසෙන මාසයකි. සොබා දහමේ චමත්කාරය මතුකර දැක්වෙන මාසයකි. මිනිසුන් පමණක් නොව සතා සිවුපාවුන්, කුරුල්ලන් හා ගහකොළ ඇතුළු සමස්ත පරිසරය සෞම්‍යවත් බවින් හා සුන්දරත්වයෙන් පිබිදෙන මාසයකි. මෙනයින් බලන විට බිනර මාසය සිත කය දමනය කොට සන්සුන් ඉඳුරන් ඇතිකර ගැනීමට සුදුසුතම මාසයක් වන්නේය.

ඇසළ පෝය ඉන්දියාවේ පුරාණෙයේ පටන් පැවතගෙන ආ ආෂාඪ උත්සවය මුල්කොට ඇසළ උත්සවය ඇරඹිනැයි සැලකේ. ඇසළ උත්සවය විෂ්ණු දෙවියන්ගේ උත්පත්තිය සිහිගැන්වීම හා ඔහු අසුරයන් ජයගැනීම සැමරීමටත් දෙවියන් මුල්කොට උත්සව පැවැත්වීමටත් යොදාගෙන ඇත. ජාතකට්ඨ කථාවේ ද පුරාතන ඉන්දියාවේ ඇසළ මාසයෙහි පැවති නැකැත් සැණකෙළියක් ගැන සඳහන් වේ. කිඹුල්වත්පුර සතියක් පුරා පැවති එම සැණකෙළියට සුද්ධෝදන මහරජුගේ අග මෙහෙසිය වූ මහාමායා බිසව ද සහභාගි වූ බව කියැවේ.