දහම් ලිපි සරණිය

ශ‍්‍රී ලාංකීය ආරාම පිළිබඳව අධ්‍යයනය යොමුකිරීමේදී එහි විධිමත් වූ නිර්මිත පාරිසරික ස්වභාවයක් පිළිබඳව තොරතුරු වාර්තා වන්නේ අනුරාධපුර මහා විහාර ආශ‍්‍රිතව ය. මෙම අනුරාධපුර මහා විහාර සංකීර්ණ ස්ථාපිත වී ඇත්තේ අනුරාධපුර ඇතුළු නුවරට ආසන්නවම වළල්ලක් ලෙස ය. මේ රාජකීය අනුග‍්‍රහය යටතේ වර්ධනය වූ නිර්මිත පරිසරයක් ලෙස ද හඳුන්වා දිය හැකිය. ක‍්‍රිස්තු පූර්ව තුන්වන සියවසේදී පමණ...

 හැඳින්වීම මහනුවර ට දියකෙළිනා වැව         සැදුනේඅම්පිටියට දිවුරුම් බෝධිය             සැදුනේතලාතුඔයට යකඩින් පාලම           සැදුනේගොඩමුන්නෙට පරසිදු බණගේ      සැදුනේ -    ජනවහරේ...

ප‍්‍රථම ධර්ම සංගායනාව සිදුවූයේ තථාගතයන් වහන්සේගේ පරිනිර්වාණයෙන් තෙමසක් ගතවූ තැන නිකිණි පුන් පොහෝ දිනකදීය. සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් නොබෝ දිනකින්ම බුදුදහම සම්බන්ධයෙන් පැනනැගුණු ශාසන විරෝධී හා විනය විරෝධී දෘෂ්ඨීන් සියල්ල මුලිනුපුටා දමමින් බුද්ධ ශාසනය චිරස්ථායී කිරීමේ උදාර අභිලාෂයෙන් මහාකාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේගේ තීරණයක් පරිදි මෙම සංගායනාව පැවැත්විණ.එවකට විසූ සුභද්‍ර...

 ගස කොළ යටින් දිවෙනා සුදු වැලි    පාර    කෙළවර ඔබට හමුවෙනු ඇත මහ      පාරපිච්චී බිඳක් උණු වී දිලිසෙන              තාරපාර කියයි නුවරට අඩියක්                ...

ශ්‍රී දළදා මාළිගාවේ වාර්ෂික සතර මංගල්ලයසෙංකඩගලපුර ශ්‍රී දංෂ්ට්‍රා ධාතු මන්දිරයෙහි විරාජමානව වැඩසිටින්නා වූ ශ්‍රී දන්ත ධාතූන් වහන්සේ විෂයෙහි පැරණි රජ දරුවන්ගෙන් ආරම්භ වූ රාජපූජිත තේවා බුදු පුද චාරිත්‍ර හා පූජෝපහාර පෙරහර මංගල්ලයන් අදටත් චිරාගත සාම්ප්‍රදායානුකූල පුද සිරිත් අනුව අසම්භින්නව පවත්වාගෙන එනු ලබයි. එකී නන් විධ පූජා විධි අතර දෛනික තුන්වරු බුද්ධ පූජා, සතියේ...

තථාගත සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ, බුද්ධත්වයෙන් නවවන මාසයේ, තමන් වහන්සේ බිම්සර රජතුමාට දෙවා වදාළ පළමු ප‍්‍රතිඥාව පරිදි රජගහ නුවරට වැඩම කළේත් ලක්දිව මිනිපේ ජනපදයේ මහානාග වනෝද්‍යානයෙහි පිහිටි මහියංගණයට වැඩම කොට වදාළේත්, සීතල දුරුත්තේ සුන්දර සිරි අසිරියෙන් බැබළෙන අද වැනි දුරුතු පුන් පොහෝ දිනයකදීය.එදින ලක්දිව මහානාග වනඋයනේ මහියංගණ ආදී ප‍්‍රදේශයන්හි බලවත්ව සිටි,...

සිද්ධාර්ථ ගෞතමයන් වහන්සේ, චතුරාර්ය සත්‍යයාවබෝධය ලබා සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පැමිණ වදාළේ දඹදිව බුද්ධගයාවේ ඇසතු (අස්වත්ථ) බෝරුක් මූලයේදීය. එසේ සම්බෝධියට පැමිණ පළමුවන දෙවන දෙසතිය අනිමිෂලෝචන පූජාවෙන්, කෘතගුණවේදිත්වය දැක්වීමේ අගය ලොවට විදහා දක්වා වදාළේත්, ජයසිරි මහා බෝමැඩ සෙවණේ සිටය.  ...